Sử dụng giun nhiều tơ làm thức ăn cho tôm bố mẹ
Con đường dài dẫn đến sự thành công chưa bao giờ là dễ dàng, tuy nhiên khi kết hợp làm việc chăm chỉ, có mục đích và niềm đam mê, trang trại Siam Sand Worm, Thái Lan, hiện tại đang cung cấp nguồn giun nhiều tơ sống, chất lượng, sạch bệnh cho hầu hết các trại sản xuất tôm giống.
Gần đây, người nuôi tôm đang gặp phải vô số các vấn đề về dịch bệnh, từ hội chứng tôm tử vong sớm (EMS), hội chứng tôm tử vong liên tục (RMS), bệnh phân trắng (WFD) cùng với các bệnh do lây nhiễm vi khuẩn và virus khác. Để vượt các dịch bệnh này, nông dân cần phải thay đổi kỹ thuật nuôi trồng. Một yếu tố quan trọng là cần chú ý xem xét chất lượng của tôm giống, yếu tố mà theo các lãnh đạo ngành thủy sản là nguyên nhân chính gây EMS.
Hình: Giun cát Perinereis nuntia
Ngành thủy sản đang đối mặt với sự thiếu hụt nguồn tôm giống chất lượng. Trong các quốc gia bị ảnh hưởng EMS, nông dân đặt tôm giống nhưng phải chờ nguồn cung từ các công ty. Nông dân cũng từ chối nhận tôm giống, mà theo họ là không đủ khỏe mạnh để thả nuôi trong ao của họ.
Chất lượng của tôm giống là kết quả của nguồn tôm bố mẹ chất lượng cũng như công nghệ sản xuất tại trại giống. Cùng với đó, hầu hết các trại sản xuất đang áp dụng những kiến thức, trang thiết bị và công nghệ mới nhất để tạo ra con tôm giống có chất lượng nhất quán. Có một sự thiếu hụt nguồn cung tôm bố mẹ sạch bệnh và việc này đã đạt đến một mức độ khủng hoảng trong một số quốc gia. Một số trại sản xuất thậm chí còn bắt đầu phát triển nguồn tôm bố mẹ sạch bệnh của riêng mình khi họ không thể nhận đủ nhu cầu để sản xuất.
Các trại giống thường sử dụng thức ăn tươi để nuôi vỗ tôm bố mẹ trưởng thành và thức ăn bao gồm mực, nghêu, nhuyễn thể, Artemia và giun nhiều tơ. Thức ăn được ưa thích nhất là giun nhiều tơ, khi có thể cung cấp đủ dinh dưỡng cho tôm bố mẹ khỏe mạnh với lượng trứng nhiều và tỷ lệ nở cao hơn. Theo họ, giun nhiều tơ cung cấp nguồn enzyme cần thiết, các axit amin thiết yếu và kích thích tố để kích thích sinh sản. Nguồn cung tại địa phương của giun nhiều tơ ở Thái Lan là từ tự nhiên và với sự bùng nổ đột ngột của các trang trại nuôi tôm, hiện tại nguồn cung là không đủ.
Giun nhiều tơ trong ngành công nghiệp tôm của Thái Lan
Tại Thái Lan, có 3 loài giun nhiều tơ (thuộc họ giun đốt) được sử dụng làm thức ăn trực tiếp cho tôm bố mẹ. Loài đầu tiên có màu đỏ sẫm là Glycera dibranchiata, xuất hiện nhiều tại các khu rừng ngập mặn, hay các bãi bùn. Nguồn cung của nó đã bị suy giảm. Theo như Tiến sĩ Surasak Dilokkeart, một lãnh đạo trong ngành công nghiệp nuôi tôm, hơn 50% nguồn cung này bị ô nhiễm với các dịch bệnh có hại. Loài thứ hai có màu đen xám là Arenicola Marina được nhập khẩu từ Trung Quốc từ các trang trại ở các bãi bùn. Người mua thường kiểm tra sự nhiễm bệnh và giá trị dinh dưỡng trước khi sử dụng chúng. Cuối cùng, là loài giun màu hồng nhạt Perinereis nuntia mà người dân địa phương thu hoạch từ những bãi biển đầy cát trắng. Nó ít bị nhiễm bệnh hơn các loài giun nhiều tơ khác nhưng có khối lượng nhỏ và giá trị dinh dưỡng khác nhau tùy mẻ, và tùy địa điểm.
Bảng 1: So sánh giá trị dinh dưỡng của con giun cát nuôi Perinereis nuntia với giun tự nhiên trong cùng mùa vụ
Dịch nghĩa tiếng anh trên bảng
Fatty acid: Acid béo
Farmed polychaete: Giun nhiều tơ nuôi
Wild polychaete: Giun nhiều tơ tự nhiên
Month of culture: Tháng nuôi
Winter: Mùa đông
End Summer: Cuối mùa hạ
Nói chung, các trại sản xuất giống lớn thích sử dụng những con giun cát Perinereis nuntia trong khi các trại vừa và nhỏ sử dụng giun huyết Glycera dibranchiata hoặc giun Arenicola Marina. Nghiên cứu cho thấy rằng bằng cách cho tôm bố mẹ ăn giun cát 20-30% trọng lượng cơ thể mỗi ngày, con cái có thể sản xuất 2,5-3 triệu nauplius. Sản lượng là gấp đôi nếu cho ăn 2 loại giun còn lại. Ngoài ra, tỷ lệ sống từ giai đoạn nauplii đến post parve cũng cao hơn 20%.
Ngày nay, tại Thái Lan, hầu hết các trại sản xuất tôm giống lớn phụ thuộc vào nguồn cung giun nhiều tơ sống chất lượng cao, sạch bệnh từ Công ty Siam Sand Worm. Dưới đây là câu chuyện của công ty, đã giành Cúp Vàng từ Surat Shrimp Club tại triển lãm gần đây nhất vào năm 2015.
Bảng 2: So sánh hàm lượng acid béo của giun nuôi ở Công ty Siam Sand Worm đối với giun ngoài tự nhiên
Dịch nghĩa tiếng anh trên bảng
Fatty acid: Acid béo
Farm: (Giun nhiều tơ nuôi tại) trang trại (Siam Sand worm)
Wild capture: (Giun nhiều tơ) bắt ngoài tự nhiên
Early Years: Những năm đầu tiên
Winter: Mùa đông
Summer: Mùa hạ
Nông dân và con giun cát tự nhiên
Có rất nhiều lợi ích để kiểm soát việc nuôi giun cát. Bên cạnh nguồn cung cấp ổn định, con sâu cát nuôi có thể được tăng cường hàm lượng chất dinh dưỡng như astaxanthin, omega 3, 6 và 9 axit béo không no (PUFA) và vitamin tổng hợp, để cải thiện thành phần các chất dinh dưỡng. Vị trí và điều kiện nuôi có thể được kiểm soát. Trang trại nuôi có thể được đặt ở một khu vực nhỏ với tác động tối thiểu lên hệ sinh thái. Quan trọng nhất, chúng ta có thể dễ dàng để kiểm soát tình trạng sức khỏe và chất lượng của con giun cát khi thu hoạch. Những con giun cát có chất lượng tốt nhất khi được 5 tháng tuổi. Tuy nhiên, rất khó để xác định tuổi của giun ngoài tự nhiên.
Trang trại Siam Sand Worm
Trang trại nằm ở Quận Lungsuan, tỉnh Chumpon Thái Lan. Nó được thành lập vào năm 2008. Sản lượng hiện nay là 5 tấn / tháng. Con đường để đạt được mức sản lượng này đã gây muôn vàn khó khăn cho Punkawee Angsumalee và Khun Toom. Sau khi tốt nghiệp bằng kỹ sư xây dựng dân dụng tại Đại học Prince of Songkhla, Punkawee làm việc trong các doanh nghiệp xây dựng tại Bangkok trong 10 năm. Tuy nhiên, năm 2003 ông đã bỏ việc để trở về quê hương của mình để chăm sóc mẹ bị ốm.
Từ đó ông đã bị lôi cuốn bởi ngành thủy sản, ông bắt đầu nuôi ốc hương, nhưng thất bại. Cùng với Tiến sĩ Surapol Chunhabundit, ông đã thực nghiên cứu thị trường nhu cầu nguồn giun nhiều tơ cho nuôi nuôi. Tại thời điểm đó chưa có trại nuôi thương mại con giun cát, ngoại trừ đối với một số đơn vị thí điểm. Ngành tôm Thái Lan cần khoảng 500 kg / ngày. Đối nguồn con giống, Punkawee đã may mắn khi phát hiện nguồn gốc tự nhiên của Perinereis nuntia ngay trước trang trại nuôi ốc hương của mình.
Quá trình học hỏi cấp tốc
Trong hai năm mạo hiểm đầu tiên, Punkawee dành toàn bộ thời gian học tập chu kỳ sống của giun cát. Ông ngủ trên bãi biển để quan sát tập tính của nó, và đào các hố có sâu cát để quan sát thói quen ăn uống và giao phối của chúng. Đồng thời, ông thu thập giun bố mẹ và bắt đầu một thử nghiệm nhỏ để nghiên cứu sử dụng tiền từ việc bán chiếc xe hơi của mình. Sản lượng bước đầu chỉ là 300 g/m2 và các con giun nhiều tơ lúc 5 tháng tuổi chỉ nặng 0.7g. Trong năm đầu tiên, Punkawee có 600 tổ nuôi (hộp nhựa 0.4x0.6 m). Không có thu nhập thường xuyên nhưng ông vẫn tiếp tục tìm hiểu thêm về loài giun này.
Mục tiêu của ông trong năm thứ ba là sản lượng 1,5 - 2 kg/m2. Ông đã sử dụng kiến thức kỹ thuật để lựa chọn và thử nghiệm nhiều vật tư nông nghiệp. Ông bắt đầu một chương trình lựa chọn để có được những con giun khỏe mạnh hơn, lớn hơn và kích thước ổn định cùng với xây dựng chế độ ăn, công thức thức ăn và kỹ thuật nuôi. Dần dần, ông đã gây dựng thành công 2.000 tổ với tổng diện tích 400 m2 với sản lượng 1 kg/ngày.
“Tuy nhiên, nhu cầu từ các trại sản xuất giống là cao hơn nhiều ở mức 3-5 kg/ngày và các trang trại này cần một nguồn giun cung cấp liên tục trong ba tháng. Điều quan trọng không kém là thay đổi quan niệm của các trại giống rằng rằng giun nhiều tơ nuôi có chất lượng thấp hơn so với nguồn tự nhiên. Một số thậm chí còn tin rằng tôm bố mẹ cho ăn giun nhiều tơ nuôi sẽ không đẻ trứng”.
“Thông tin sai lệch như vậy khiến tôi tìm kiếm nhiều kiến thức hơn và thúc đẩy tôi tiến hành các nghiên cứu về giá trị dinh dưỡng của chúng với một trường đại học và viện nghiên cứu ở Thái Lan. Sau đó tôi phát triển một công thức thức ăn đặc biệt để tăng giá trị dinh dưỡng của giun nhiều tơ và gửi chúng đi để phân tích (Bảng 2). Tôi sử dụng các thông tin này để thuyết phục khách hàng của mình về giá trị dinh dưỡng của giun nhiều tơ”.
Siam Sand Worm tăng sản lượng đến 2-3 kg/m2 và 500-600 kg/tháng trong năm thứ 4 với 10.000 tổ nuôi trong một khu vực trang trại khoảng 3.000 m3. Bốn trại giống lớn nhất ở Thái Lan là khách hàng thường xuyên của họ. Trong 5 năm, ông mở rộng kinh doanh với trang trại thứ hai. Trang trại này có 20.000 tổ nuôi trong phạm vi diện tích 6.000 m3 và sản xuất 1,2-1,5 tấn/tháng.
“Tôi được khách hàng khen về chất lượng giun nhiều tơ. Họ đang hài lòng việc cung cấp liên tục và giao hàng đúng hẹn. Tôi luôn luôn sản xuất nhiều hơn nhu cầu để đảm bảo nguồn cung”.
Trong năm thứ sáu, trang trại sửa đổi lại hệ thống nuôi. Các bể xi măng được sử dụng thay thế cho các hộp nhựa làm giảm sản lượng từ 3,5 kg/m2 chỉ 2,5 kg/m2. Trong năm thứ sáu này, sản lượng là 2,5 tấn / tháng. Ngày nay, sang năm thứ tám, sản lượng của trại là 5 tấn / tháng.
Mô hình trang trại
Punkawee bắt đầu với một công trình ngoài trời, nơi ông đã có các hộp nhựa 0.4 x 0.6 x 0.2 m đựng đầy cát. Sục khí được thực hiện qua các viên đá bọt trong suốt vụ nuôi. Nhiệt độ được duy trì ổn định bên trong một cách đơn giản bằng kính chắn gió. Trong mô hình mới của mình, ông đã thay đổi các giá thể nuôi bằng bể xi măng (1x12x0.3 m) đổ đầy bằng một lớp cát. Các bể xi măng là không được sục khí tuy nhiên ông bơm nước vào và ra khỏi bể mô phỏng tương tự như thủy triều tự nhiên.
“Trước đây cho mỗi 2 tấn sản phẩm, chi phí sử dụng điện là 100.000 THB (tương đương 63,17 triệu VND). Với mô hình mới này, tôi chỉ sử dụng hết 25.000 THB (15,79 triệu VND)”, Punkawee nói.
Sinh sản tự nhiên thường sử dụng giun 9 tháng tuổi. Ba ngày sau khi nở, 2000 ấu trùng giun nhiều tơ được chuyển sang hộp nuôi trong 5 tháng cho đến khi thời gian thu hoạch. Tỷ lệ sống đạt 50% từ trứng đến giai đoạn ấu trùng 3 ngày và vào thời điểm thu hoạch, chỉ còn 300 con giun nhiều tơ trong hộp.
Các trang trại sử dụng thức ăn nuôi tôm sú cũng như bổ sung một công thức thức ăn đặc biệt để tăng giá trị dinh dưỡng. Thức ăn được cho ăn 1 lần mỗi ngày và tỷ lệ chuyển đổi thức ăn là 1: 1. Tuy nhiên trước khi thu hoạch, cho ăn hai lần một ngày. Nước cấp được xử lý trước khi sử dụng và trong suốt thời gian nuôi, chế phẩm sinh học được áp dụng thường xuyên để kiểm soát chất lượng nước và loại bỏ khí độc như hydrogen sulphide (H2S).
Vệ sinh và dịch bệnh
Một hệ thống vệ sinh được trang bị, để tất cả các lô cần phải vượt qua quá trình kiểm tra nghiêm ngặt đối với dịch bệnh. Chứng nhận sức khỏe bao gồm kiểm tra bệnh tôm và ký sinh trùng như virus đốm trắng (WSSV), hội chứng Taura virus- (TSV), hoại tử cơ (IMNV), Vibriosis, ký sinh trùng và động vật nguyên sinh. Tuy nhiên, Punkawee nói, “Có một nhu cầu thường xuyên và chuyên biệt những kiến thức và kinh nghiệm mới để xử lý ở trang trại. Với bất kỳ loài nuôi thương mại mới nào, cũng có rất nhiều điều để tìm hiểu”.
Hình: Quang cảnh bể nuôi
Quảng bá sản phẩm giun nhiều tơ nuôi
Tại Thái Lan, đã có 14 trại sản xuất tôm giống lớn. Mười một trong số họ là khách hàng của Siam Sand Worm. Hàng ngày, nhân viên sẽ thu hoạch giun 5-6 tháng tuổi, làm sạch chúng bằng nước và đóng chúng trong các bao nhựa có oxy tương tự như đóng tôm giống. Chúng được vận chuyển trong vòng 6 giờ. Giun nhiều tơ cũng được đông lạnh ở -13 ° C. Thời hạn sử dụng cho giun nhiều tơ đông lạnh là 3 tháng.
Tương lai với con giun nhiều tơ nuôi
Nói về tương lai doanh nghiệp của mình và ngành nuôi giun nhiều tơ, Punkawee nói, “Vì giun nhiều tơ có giá trị dinh dưỡng cao, chúng có thể được sử dụng để nuôi nhiều loài động vật thủy sinh khác và động vật có xương sống. Chúng có thể được sử dụng như thực phẩm của con người. Nuôi chúng mang lại một tương lai tươi sáng nhưng vẫn đòi hỏi sự chú ý đến quy trình để thành công”.
“Để sản xuất tôm giống sạch bệnh, tôm bố mẹ cũng phải sạch bệnh. Vì vậy, thức ăn cũng phải được kiểm soát và giun nhiều tơ nuôi là giải pháp tốt nhất. Do vậy, chúng tôi đã phát triển hệ thống nuôi này, có rất ít ảnh hưởng đến hệ sinh thái của chúng ta”.
Nguồn: Soraphat Panakorn - Polychaetes for shrimp brood stock maturation - AQUA Culture Asia Pacific Magazine, tháng 7, 8/2015.
Dịch bởi: KS ĐỖ NGỌC TUẤN - CÔNG TY VINHTHINHBIOSTADT
Hỗ trợ trực tuyến
-
Hotline Vinhthinh Biostadt - Thủy Sản
Zalo - ĐT: 0912 889 542
-
Hotline Vinhthinh Biostadt- Nông Nghiệp
Zalo - ĐT: 0915446744
HOTLINE0912.889.542