Liệu có thể thay thế hoàn toàn Artemia trong sản xuất giống? (Phần 2)
Phần 2: Kết quả sử dụng Artemia tổng hợp trong ao và trong trại giống
Tăng trưởng thủy sản toàn cầu đòi hỏi ngày càng tăng lượng Artemia cung cấp, trong khi vẫn chưa tìm thấy rõ ràng nguồn cung cấp tự nhiên nào khác. Giải pháp thay thế là những sản phẩm tổng hợp, được lập công thức để cung cấp cùng lượng dinh dưỡng như Artemia sống nhưng với hàm lượng ổn định hơn, chất lượng, nguồn cung cấp và tính an toàn sinh học ổn định hơn, đồng thời cũng hoạt động như công cụ vận chuyển các chất có lợi, chất kích thích miễn dịch, enzyme.
Trong phần một, chúng ta đã thảo luận về sự quan hệ giữa Artemia với sự tăng trưởng của thủy sản toàn cầu, tình trạng khai thác Artemia và những trở ngại gây hạn chế nguồn cung ứng, khả năng và những lợi thế của việc thay thế Artemia bằng các sản phẩm tổng hợp tiên tiến. Ở phần hai này, chúng ta thảo luận về những kết quả từ những thí nghiệm thực địa tại tại trại giống và tại ao nuôi thịt trong những điều kiện thực tế cũng như những dự đoán cho tương lai của việc thay thế Artemia.
Hiệu quả của Artemia tổng hợp
Artemia tổng hợp của chúng tôi có hơn một thập kỷ chứng minh về tính ứng dụng thương mại trong trại giống và trại ương tại nhiều quốc gia trên thế giới.
Thử nghiệm tại trại giống thương phẩm – Western Hemisphere
Lần thử nghiệm đầu tiên, chúng tôi đã so sánh hai quy trình cho ăn sử dụng 100% Artemia tổng hợp (không phải ấp nở từ cyst), và đã đánh giá được tác động của hai khẩu phần trên sức tăng trưởng và tỷ lệ sống của ấu trùng tôm nuôi trong hệ thống sản xuất thương phẩm. Hai quy trình cho ăn (hai nghiệm thức) cho tôm Litopenaeus vannamei được thử nghiệm trong hai bể composite hình chữ nhật 20m3, là loại bể thường dùng trong nuôi tôm ấu trùng. Một bể thì đáy phẳng kiểu bể thường dùng ở Đông Nam Á, được sử dụng để giữ thức ăn ấu trùng tôm dạng lỏng và Artemia tổng hợp ở dạng lơ lửng. Bể kia dùng kiểu bể Mỹ hình parapol, dùng chung với khẩu phần thức ăn khô, chi phí thấp và Artemia tổng hợp. Mỗi nghiệm thức có 3 lần lặp lại.
Các bể được lắp nauplii (N) mật độ 160 N/ L, thí nghiệm trong 21 ngày, từ giai đoạn N5 đến PL15 (hậu ấu trùng 15). Từ N5 đến PL4, tảo Thalassiosira pseudonana được dùng và duy trì ở mật độ 60.000 – 100.000 tế bào/ml. Nhiệt độ nước duy trì ở 30,8 – 31,8oC và oxy hòa tan ở mức 4,5 – 5 mg/L; pH ổn định ở 8,2 trong suốt thí nghiệm.
Bảng 1 thể hiện kết quả trên sự tăng trưởng và tỷ lệ sống của N3 tới PL15 trong mỗi nghiệm thức. Kết quả thí nghiệm chỉ ra rằng nếu không tính dạng thức ăn bổ sung (lỏng hay khô) và kiểu bể (phẳng hay parabol), thì những thí nghiệm trại sản xuất giống không dùng Artemia sống trong khẩu phần cho kết quả tuyệt vời.
Thí nghiệm này được tiến hành tại một trại giống đã không sử dụng Artemia sống và đã thay đổi hoàn toàn quy trình chỉ sử dụng Artemia tổng hợp. Ghi nhận được tỷ lệ sống tăng hơn, chất lượng nước ổn định hơn và năng suất trại giống cũng tăng cao, đưa đến chi phí sản xuất giảm và lợi nhuận cao hơn.
Sau đó, giữa năm 2014 và năm 2016, chúng tôi đã tiến hành một loạt các thí nghiệm bổ sung ở những trại sản xuất giống khác nhau ở năm quốc gia Mỹ La Tinh, nhằm đánh giá sự thay thế 100% Artemia sống bằng Artemia nhân tạo của chúng tôi. Bảng 2 tổng kết lại điều kiện thí nghiệm và kết quả thí nghiệm; % tỷ lệ sống và trọng lượng ở PL14 bằng hoặc cao hơn so với đối chứng, cho thấy việc thay thế 100% là khả thi tùy thuộc vào thiết kế, trang thiết bị, điều kiện vận hành và những điều kiện khác của trại giống.
Tại các trại giống tiên tiến ở châu Mỹ La Tinh, các quy trình quản lý được phát triển để có thể thay thế hoàn toàn Artemia sống. Những ưu điểm đạt được bao gồm giảm lượng Vibrio và cải thiện an toàn sinh học giúp tăng hiệu quả và tính ổn định của quá trình sản xuất. Những thí nghiệm được thực hiện với Artemia tổng hợp ở mật độ 85 – 300 nauplii/L. Nhiều quốc gia đã báo cáo thành công, với những chế độ cho ăn và quản lý khác nhau; tỷ lệ sống từ 50 – 92% (những ca tốt nhất mà chúng tôi được báo cáo).
Bảng số 2 cũng cho thấy tỷ lệ tăng trưởng trên tôm và ấu trùng tôm tương đồng với kết quả nhận được trong điều kiện nuôi Artemia sống thông thường từ 0,7mg trong 10 ngày cho ra PL4, đạt 5,5 mg cho ra PL13 trong 20 ngày.
Thay thế dần phương thức sản xuất truyền thống
Một trong những chiến lược được sử dụng bởi những trại giống thành công nhất khi thay thế Artemia sống là chia khẩu phần mỗi ngày thành nhiều cữ cho ăn hơn. Cách cho ăn truyền thống là cho ăn Artemia sống 2, 4 hoặc 6 lần/ ngày sẽ thay bằng thức ăn khô và lỏng tới 12 lần/ ngày, giúp ấu trùng tôm tiếp cận với thức ăn tươi mới thường xuyên hơn.
Kết quả đạt được khi thay thế Artemia sống ở các trại giống tiên tiến được chia sẻ cho các nhà sản xuất khác. Ngày càng nhiều trại giống có thêm sự tự tin với cách dùng đơn giản, an toàn của Artemia tổng hợp dạng lỏng, càng ngày càng tăng tỷ lệ thay thế.
Một ứng dụng khác của Artemia tổng hợp ngoài cách dùng ở giai đoạn một và hai trong nuôi ấu trùng tôm là sử dụng trong phạm vi nuôi thịt ở Châu Mỹ La Tinh để vận chuyển hậu ấu trùng (PL) từ trại giống qua hệ thống ương hoặc qua ao thịt. Artemia tổng hợp được dùng dễ dàng ở trại để giảm ăn nhau khi thuần nước trước khi thả tôm. Dù trong túi nylon hay trong bể, chất lượng nước vẫn là mối lo đầu tiên của nhà sản xuất, đặc biệt khi vận chuyển đường dài. Sự ổn định của Artemia tổng hợp là giải pháp hiệu quả và tiết kiệm để giảm stress khi thao tác và giảm hiện tượng ăn nhau mà vẫn duy trì chất lượng nước cần thiết.
Các thử nghiệm ở trại sản xuất giống Ấn Độ
Hơn 12 tháng qua, một loạt các thử nghiệm thay thế Artemia sống được thực hiện với 6 trại tôm giống tại Andhra Pradesh, Ấn Độ. Mỗi trại chọn ba bể thử nghiệm thay 50% Artemia sống bằng Artemia tổng hợp. Ba bể này được so sánh với ba bể đối chứng. Như trong Hình 1, tỷ lệ sống khá khác biệt giữa các trại giống là vấn đề tương đối bình thường tại các trại tôm giống Ấn Độ, tỷ lệ này khác biệt theo mùa khi thử nghiệm được tiến hành. Thanh độ lệch chuẩn trong biểu đồ cho thấy có thể thay thế thành công Artemia sống mà không có những thay đổi đáng kể trong tỷ lệ sống. Tại trại giống với các điều kiện nuôi tốt nhất, tỷ lệ sống cao đạt được trong mùa mát mẻ, hiệu quả các bể thay thế Artemia tổng hợp là bằng hoặc cao hơn các bể cho ăn Artemia sống về tỷ lệ sống, tăng trưởng và chất lượng hậu ấu trùng (Bảng 3)
Trại giống Blue Star Marine
Với sự hợp tác chặt chẽ từ một khách hàng, Trại giống Blue Star Marine ở Ramatheertham, Nellore, Ấn Độ và sự hỗ trợ hiệu quả của Tiến sỹ Ravikumar, chúng tôi vừa tiến hành một thử nghiệm để chắc chắn Artemia tổng hợp của chúng tôi có thể thay thế Artemia sống, đồng thời cải thiện chất lượng và tỷ lệ sống hậu ấu trùng (PL). Nghiệm thức đối chứng bao gồm nhiều loại thức ăn ấu trùng tôm dạng công nghiệp và vi sinh thương mại. Nghiệm thức thí nghiệm bao gồm cùng loại thức ăn, cùng vi sinh như đối chứng, chỉ khác là cho thêm sản phẩm Artemia tổng hợp của chúng tôi.
Thí nghiệm dùng các bể 10m3 hình chữ nhật đáy bằng, nước được khử chlo rồi xử lý với EDTA. Mỗi bể nuôi 2 triệu nauplii (giai đoạn N5) từ bố mẹ của chính trại giống (nguồn bố mẹ từ USA). Các bể đều sục khí mạnh, thay nước 40% mỗi ngày từ PL6 đến thu hoạch. Sản phẩm vi sinh thương mại được sử dụng 20g mỗi ngày kèm 250g đường bắt đầu ở giai đoạn Mysis (M3). EDTA cũng được đưa vào, NH4- N, kiềm và pH cũng được điều chỉnh, ấu trùng tôm được cho ăn 6 cữ/ ngày.
Hậu ấu trùng (PL) được cho ăn Artemia tổng hợp của chúng tôi, ghi nhận 100% tỷ lệ sống trong kiểm tra gây sốc, xem qua kính hiển vi thấy số lượng giọt dầu tăng cao và tỷ lệ cơ : ruột là 4 : 1.
Kết luận của chúng tôi trên thử nghiệm tại trại giống Blue Star Marine là khi thay Artemia sống bằng Artemia tổng hợp dạng lỏng của chúng tôi thì thành tích nuôi gần như tương đương nhưng hiệu quả về chi phí tốt hơn.
Sử dụng Artemia tổng hợp như là phương pháp phòng bệnh trong trại giống
Rất nhiều trại tôm giống bị tình trạng tôm ấu trùng chết bất thường, có thể do vi khuẩn và các mầm bệnh khác. Tình trạng chết bất thường này thường có liên quan đến mật độ Vibrio sp. (V. parahaemolyticus, V. vulnificus, V. alginolyticus) trong bể nuôi ở các giai đoạn nuôi khác nhau. Hiện nay có nhiều chủng mang độc tố đang hoạt động mạnh mẽ, gây ra những triệu chứng nguy hiểm như giảm tính thèm ăn, gây teo tuyến gan tụy và giảm tính vận động của tôm. Ban đầu chỉ một lượng nhỏ (khoảng 2 – 4%) quần thể trong bể bị ảnh hưởng, sau đó việc lây nhiễm phần còn lại diễn tiến theo cấp số mũ rồi gây chết toàn bộ sau 12 – 14 giờ. Artemia tổng hợp là thành phần quan trọng trong quy trình phòng bệnh, như trong Bảng 4 thể hiện dữ liệu đếm vi khuẩn tại trại tôm giống Western Hemisphere khi sử dụng nauplii Artemia sống so với Artemia tổng hợp. Một vài phương pháp được thực hiện thêm tại trại Western Hemisphere, bao gồm:
· Kiểm soát vi khuẩn: giảm lượng Vibrio sp. trong môi trường và trên ấu trùng tôm; xác định lượng Vibrio trên tảo và trong bể chứa, bể lắng, đánh giá hiệu quả của tất cả các phương pháp điều trị, bao gồm sử dụng probiotic, chlorine và cả những axít hữu cơ.
· Thiết lập các chỉ số sức khỏe vi sinh: xác định mức độ, khu vực và ổ vi khuẩn lây nhiễm trong hệ thống tại trại giống thông qua các phân tích diễn tiến phát triển vi sinh tại những giai đoạn khác nhau đánh giá động thái của tôm nuôi.
· Quản lý chặt hàm lượng tảo: vi tảo được chứng nhận và mua từ bên ngoài, và sử dụng nó trong pha tăng trưởng tối ưu.
· Quản lý chất lượng ấu trùng tôm: đánh giá sự phát triển của các giai đoạn ấu trùng tôm, tỷ lệ tăng trưởng, quản lý chất lượng nước, thử nghiệm gây stress, độ đồng đều và đánh giá hàm lượng vi khuẩn trên mỗi ấu trùng tôm.
· Thay thế nauplii Artemia sống bằng Artemia tổng hợp: một công cụ hữu dụng trong sản xuất ấu trùng tôm, giúp giảm lượng vi khuẩn trong hệ thống mà không ảnh hưởng đến chất lượng ấu trùng tôm trong suốt thời gian nuôi.
Thử nghiệm tại ao thương phẩm
Để trả lời cho câu hỏi liệu hậu ấu trùng (PL) sản xuất với Artemia tổng hợp có cùng chất lượng với các sản phẩm nuôi bằng Artemia sống, nhiều cuộc kiểm tra đã được tiến hành để so sánh kết quả tại ao tôm thịt ở Châu Mỹ La Tinh mà có sử dụng PL sản xuất từ Artemia sống và Artemia tổng hợp. Hai trại giống sản xuất 6 triệu PL cho cuộc kiểm tra: ba triệu PL dùng Artemia sống và ba triệu PL dùng Artemia tổng hợp. Những PL được giữ trong bể ương 7 – 12 ngày trước khi thả vào trong bể nuôi thịt. Tổng cộng 72 ha ao nuôi được sử dụng để thả lượng tôm được ương: bảy ao (36 ha) dùng cho PL nuôi bằng Artemia tổng hợp và sáu ao (36 ha) thả PL nuôi bằng Artemia sống. Hình 2 cho chúng ta thấy kết quả của những ao thương phẩm, hiệu quả năng suất bằng nhau khi sử dụng Artemia tổng hợp hay Artemia sống.
Định hướng
Khi nhìn nhận sự phát triển của thủy sản toàn cầu theo định hướng cung cấp lương thực cho lượng dân số đang tăng trưởng, thì nhu cầu không ngừng tăng lên của Artemia sống làm cho nguồn cung, sự tái tạo và giá cả của mặt hàng này trở thành một trở ngại lớn cho sự tăng trưởng của ngành thủy sản toàn cầu. Áp lực nguồn cung này càng trở nên cấp thiết hơn khi điều kiện môi trường nước bị hủy hoại như Great Salt Lake, nơi cung cấp Artemia sống chất lượng tốt nhất.
Ngành công nghiệp này cũng như các trại tôm không thể phụ thuộc hoàn toàn vào Artemia sống như nguồn tự nhiên không thể thay thế. Artemia sống trong lịch sử cho thấy sự biến động rất lớn về giá cả và sản lượng. Thế nhưng sự tăng trưởng mong muốn của ngành thủy sản sẽ cần ngày càng nhiều Artemia – thế Artemia sẽ đến từ đâu? Một giải pháp là nuôi Artemia trong đất liền, nhưng giải pháp này đến nay việc cố gắng sản xuất trên quy mô lớn vẫn chưa thành công.
Theo những tiến bộ của ngành thủy sản, sự phát triển các loại thức ăn cho trại giống được nghiên cứu nhằm giảm bớt sự phụ thuộc trên thức ăn tươi sống vẫn còn trong quá trình phát triển. Nhiều trại giống đã thành công trong việc giảm bớt sự phụ thuộc vào Artemia sống, thế nhưng hiện nay Artemia sống vẫn là thành phần chính của hầu hết khẩu phần nuôi ấu trùng tôm. Tuy nhiên, một vài trại tôm giống tiên phong trong ngành đã loại bỏ được hoàn toàn Artemia sống trong khẩu phần mà vẫn cải thiện được kết quả chung.
Artemia sống, không thể bàn cãi, đóng vai trò quan trọng trong phát triển ngành thủy sản nói chung và ngành sản xuất giống nói riêng. Tuy nhiên sự hạn chế nguồn cung Artemia sống trở nên bức thiết và toàn ngành công nghiệp vẫn tiếp tục tìm cách thay thế dần dần Artemia sống, giúp giảm nguy cơ và chi phí liên quan đến nguồn thức ăn tự nhiên này. Vì sự cung cấp Artemia sống có thể trở thành nút thắt cản trở sự phát triển của ngành thủy sản, nên sự phát triển các giải pháp thay thế và cải thiện hiệu quả về chi phí sẽ giúp ngành thủy sản cung cấp một cách bền vững thực phẩm cho dân số đang tăng của nhân loại.
Thay thế hoàn toàn Artemia sống là có thể, nhờ khẩu phần thay thế Artemia sống với các thành phần dinh dưỡng ổn định. Artemia tổng hợp không mang mầm bệnh nên không có bất kỳ vấn đề nào về an toàn sinh học. Sản phẩm có chất lượng và nguồn cung ổn định, không có nhiều vấn đề về bảo quản hay ấp nở. Artemia tổng hợp có thể là phương tiện cung cấp thêm các chất dinh dưỡng, chất kích thích miễn dịch, enzyme và vi sinh có lợi giúp tăng cường tiêu hóa, cải thiện chất lượng nước, sức khỏe tôm.
Ấu trùng tôm không cần ăn Artemia sống do môi trường tự nhiên tôm sống không có Artemia sống. Mấu chốt ở đây là cung cấp hiệu quả các dưỡng chất có trong Artemia sống bằng các chất thay thế. Nhiều năm trước, nhiều nhà sản xuất tôm đánh giá chất lượng thức ăn thủy sản chủ yếu trên hàm lượng bột cá và đạm thô trong thức ăn. Ngày nay, thức ăn tôm sử dụng những chiến lược dinh dưỡng tập trung vào đáp ứng các nhu cầu về axít amin, axít béo, dưỡng chất vi lượng và những dưỡng chất đặc hiệu. Thực tế là vật nuôi cần những dưỡng chất đặc hiệu trong thức ăn, cùng một chiến lược dinh dưỡng có thể áp dụng trong suốt giai đoạn ấu trùng bằng cách sử dụng Artemia tổng hợp.
Tất cả các trại giống có thể thay thế 100% Artemia sống họ đang dùng không? Không, nó rất tùy thuộc vào tình hình từng trại giống, hệ thống cơ sở hạ tầng, nguồn lực và khả năng kỹ thuật của nhân sự. Mục tiêu ban đầu thay thế 50% chắc chắn là hầu hết các trại giống đề có thể đạt được, sau đó tỷ lệ thay thế đạt được sẽ tăng dần theo kinh nghiệm và tập huấn. Artemia tổng hợp là một công cụ quan trọng giúp các nhà sản xuất giống giảm bớt sự phụ thuộc vào nguồn cung cấp hạn chế Artemia sống.
Tham khảo
Kobayashi, M., Msangi, S., Batka,M., Vannuccini, S., Dey, M.M. and Anderson, J.L. 2015. Fish to 2030: The Role and Opportunity for Aquaculture. Aquaculture Economics & Management Vol. 19, Issue 3, 2015.
Litvinenko, L.I., Litvinenko, A.I., Boiko, E.G. and Kutsanov, K. 2015. Artemia cyst production in Russia. Chin. J. Oceanol. Limnol., 33(6): 1436-1450.
Sura, S.A and Belovsky, G.E. 2016. Impacts of harvesting on brine shrimp (Artemia franciscana) in GSL. Ecol Appl. 2016 Mar;26(2):407-14.
Tác giả: Craig Browdy, Peter Van Wyk, Chris Stock, Diego Flores and Ramir Lee
Craig Browdy - Giám đốc BP Research & Development (nghiên cứu và phát triển)
Peter Van Wyk - Giám đốc kỹ thuật
Chris Stock - Giám đốc kinh doanh
Diego Flores - Chuyên viên kỹ thuật BP thức ăn cho trại giống.
Ramir Lee - Chuyên viên kỹ thuật BP thức ăn cho trại giống.
Tất cả các tác giả là nhân sự của Zeigler Bros., Inc. USA.
Nguồn: AQUA Culture Asia Pacific Magazine - March/April 2017
Dịch bởi: KS. Trần Đình Ân - GD BPKD Sản phẩm dành cho sản xuất giống - Cty Vinhthinhbiostadt
Hỗ trợ trực tuyến
-
Hotline Vinhthinh Biostadt - Thủy Sản
Zalo - ĐT: 0912 889 542
-
Hotline Vinhthinh Biostadt- Nông Nghiệp
Zalo - ĐT: 0915446744
HOTLINE0912.889.542
.jpg)
.jpg)
Trang chủTin tứcSẢN XUẤT GIỐNG CÁ, TÔMLiệu có thể thay thế hoàn toàn Artemia trong sản xuất giống? (Phần 2)
English
.png "Thuốc trừ sâu Unitox 5EC")
