Cây có múi là cây ăn quả có giá trị kinh tế cao, chiếm diện tích ưu thế ở các tỉnh thành Nam Bộ, đặc biệt một số vùng đã hình thành nên những thương hiệu nổi tiếng như cam sành Tam Bình, Trà Ôn. Gần đây, vùng Cầu Kè (Trà Vinh), Châu Thành (Hậu Giang) nổi lên là vùng trồng mới rất có hiệu quả. Nhìn chung, cây ăn trái ở Nam bộ phát triển rất nhanh về diện tích lẫn cơ cấu cây trồng và sản lượng, trong đó có phần đóng góp quan trọng của cây có múi.
Hiện nay, nhà nông đang đứng trước nhiều thách thức ảnh hưởng đến giá trị thương phẩm của cam quýt, trong đó đáng kể đến nhất đó là bệnh ghẻ và bệnh dal lu – da cám trên trái. Với những bệnh này, nếu biết cách phòng trị thì sẽ không có gì nguy hại nhưng nếu không phòng trị đúng sẽ làm mất giá trị thương phẩm rất đáng kể vì làm cho bề mặt vỏ trái trở nên xấu xí và bán không được giá. Vì thế nên chúng ta cần hiểu rõ về nó để biết cách phòng trị.
Bệnh ghẻ là do nấm và vi khuẩn, trong đó gây bệnh do vi khuẩn là nghiêm trọng nhất vì chúng lây lan rất nhanh và khó phòng trị. Để phòng trị chúng hiệu quả nhất nên dùng những thuốc BVTV có gốc Sulfur và phun ngừa định kỳ sẽ hiệu quả hơn. Có 3 loại bệnh ghẻ : ghẻ loét, ghẻ lõm và ghẻ nhám
.png)
Hình 1: Triệu chứng của vết bệnh ghẻ trên trái
(A): Triệu chứng vết bệnh ghẻ loét trên trái
(B): Triệu chứng vết bệnh ghẻ lõm trên trái
(C): Triệu chứng vết bệnh ghẻ nhám trên trái
I. Bệnh ghẻ loét cam quýt
1. Triệu chứng
Bệnh lây lan chủ yếu qua gió mưa, dụng cụ làm vườn, động vật, chim, con người qua tay chân, quần áo, tấn công mạnh vào mùa mưa hay những vườn áp dụng biện pháp tưới phun trên tán lá.
Trong các giống cây có múi, loét nhiễm nặng nhất trên giống bưởi chùm, các giống thuộc nhóm cam mật như Hamlin, Pineapple, và Navel, chanh giấy (Mexican limes), chanh tàu và cam ba lá.
Hình 2: Triệu chứng vết bệnh ghẻ loét trên lá ở giai đoạn ra hoa
Bệnh ban đầu xuất hiện trên cành, lá non và trái. Triệu chứng ban đầu là những đốm bệnh màu vàng sáng, nhỏ như vết kim châm trên lá non, sau đó bệnh phát triển nhanh thành những vết bệnh màu nâu nhạt. Đường kính vết bệnh biến thiên theo giống trồng, trên bưởi thì vết bệnh thường lớn hơn so với cam quýt và chanh. Chung quanh vết bệnh thường có viền màu vàng sáng, các vết bệnh có thể liên kết lại với nhau thành từng mảng lớn đặc biệt là bệnh nhiễm theo các vết đục của sâu vẽ bùa.
Bệnh có thể lầm lẫn với bệnh ghẻ (sẹo), bệnh loét thể hiện trên cả hai mặt lá, chung quanh vết bệnh có viền vàng sáng và không làm lá biến dạng, nhăn nheo. Ngược lại bệnh ghẻ thường hiện diện ở một mặt lá, thường là mặt dưới, vết bệnh nhỏ hơn vết bệnh do loét gây ra và thường nhô cao trên bề mặt phiến lá, chung quanh không có quầng vàng. Sâu vẽ bùa thường tấn công trên lá non và tạo nên các vết thương là nơi vi khuẩn rất dễ xâm nhập vào trong tế bào cây và gây hại.
b. Phòng trị
-
Cần tiêu hủy các cành, lá và trái bị bệnh trên vườn.
-
Bệnh có tốc độ lây nhiễm nhanh đặc biệt là trong mùa mưa bão, vì vậy cần chú ý phòng ngừa bệnh bằng những thuốc gốc đồng.
-
Nên trồng cây con sạch bệnh, dụng cụ làm vườn cũng nên khử trùng bằng Javel.
-
Xử lý vật liệu trồng và đất trước khi trồng. Đối với hạt, mắt ghép, trái tại các trạm đóng gói có thể xử lý bằng Javel với nồng độ 1.500 ppm trong 5-10 phút.
-
Cần phun thuốc gốc Sulfur định kỳ với các loại thuốc để phòng ngừa bệnh theo các đợt đọt non.
-
Phun thuốc trừ sâu vẽ bùa có hoạt chất Chlorpiryfos (Tricel 48EC)
-
Trong vườn nên quét vôi vào gốc vào cuối mùa nắng, xới gốc và bón vôi sẽ giúp hạn chế mầm bệnh phát triển
-
Trong vườn có nhiều cây bị bệnh nặng, nên hạn chế việc phun nước tưới thẳng lên tán cây, vì như vậy sẽ giúp phân tán mầm bệnh trôi nổi trong nước tưới hay bắn các giọt vi khuẩn sang lá, cành, trái khác.
II. Bệnh ghẻ nhám cam quýt
a. Triệu chứng:
Bệnh gây hại trên lá, trái, cành; bệnh nhiễm rất sớm trên các bộ phận còn non của cây. Bệnh gây hại nặng trong lúc có ẩm độ và nhiệt độ cao hoặc trên vườn cây già thiếu chăm sóc. Vết bệnh lúc đầu nhỏ, tròn, màu xanh nhạt. Sau đó vết bệnh nhô lên, khi vết bệnh già trên đỉnh thì vết bệnh có màu vàng nhạt đến vàng nâu nhạt.
Ở lá vết bệnh thường nhô lên ở phía mặt dưới của lá làm lá cong lại hoặc bị vặn vẹo, lá bị biến dạng. Trên trái và cành vết bệnh nhô lên giống như trên lá. Bệnh nặng làm lá nhỏ lại hoặc vàng và rụng, cành bị khô chết, trái sượng, méo mó. Bệnh nhẹ làm da trái, cành bị sần sùi màu vàng nhạt, có các vảy màu vàng cạo nhẹ sẽ tróc ra, vết bệnh giống như rắc cám lên vỏ trái nên còn được gọi lá bệnh “da cám”.
b. Phòng trị
-
Thường xuyên vệ sinh vườn cây, cắt tỉa và thu gom các bộ phận bị bệnh đem tiêu hủy.
-
Phun ngừa khi cây ra đọt non hoặc khi hoa rụng cánh 2/3 bằng thuốc gốc đồng hoặc gốc Sulfur (Sulfex 80WG)
III. Bệnh ghẻ lõm cam quýt
a. Triệu chứng:
Bệnh gây hại nặng trên quýt Tiều, cam Sành, cam Mật và hiện nay bắt đầu gây hại trên quýt đường (xiêm). Bệnh nhiễm rất sớm trên trái nhưng thường đến lúc trái đạt kích thước tối đa hoặc trái bắt đầu vào giai đoạn chín (lên da lươn) bệnh mới thể hiện triệu chứng.
Đầu tiên vết bệnh lá những chấm nhỏ màu nâu, sau đó lớn dần, có viền màu nâu. Trên trái quýt Tiều, bên trong vết bệnh có màu trắng xám, đôi khi có những chấm nhỏ màu đen. Trên trái cam Mật vết bệnh có màu nâu, viền nâu đậm; nhiều vết bệnh có thể liên kết lại với nhau thành vết bất dạng.
Bệnh thường gây hại nặng ở những vườn cây già, trái ở tầng trên hoặc trái phơi ra ngoài nắng. Bệnh làm trái cam mật rất dễ bị rụng.
b. Phòng trị
-
Thu gom những trái bị bệnh đem tiêu hủy.
-
Những vườn thường bị bệnh xảy ra phun ngừa định kỳ từ khi trái được 2 tháng tuổi cho đến trước khi thu hoạch 15 ngày.
-
Giai đoạn đầu phun 30 ngày/lần, giai đoạn chuẩn bị lên da lươn đến thu hoạch phun 10 ngày/lần bằng thuốc Sulfex 80WG
Bài viết được thực hiện bởi: Th.S NGUYỄN KHIẾT TÂM - Công ty Vinhthinh Biostadt JSC
Tổng hợp các nguồn từ ĐHCT
.jpg)
.jpg)
Trang chủThông tin kỹ thuậtNÔNG NGHIỆP TRỒNG TRỌTBệnh ghẻ trên cây có múi - triệu chứng và biện pháp phòng trị
Hotline Vinhthinh Biostadt - Thủy Sản
Zalo - ĐT: 0912 889 542
English
.png "Thuốc trừ sâu Unitox 5EC")
