Oxy hòa tan cho tôm bao nhiêu là đủ ?
Theo các tiêu chí khoa học nếu bạn vào Google search tìm kiếm thì hầu hết cho rằng oxy hòa tan cho tôm là > 4 mg/l - đây chính là vấn đề làm cho người nuôi tôm hiện nay gặp rất nhiều rắc rối cho ao nuôi tôm mà không biết rằng các vấn đề này là do sai lầm khi lấy mốc 4 mg/l làm chuẩn theo khuyến cáo của các tài liệu khoa học, các chuyên gia nuôi tôm hướng dẫn kể cả một số giáo trình, sách giảng dạy nuôi tôm.
Thực chất hàm lượng oxy hòa tan 4mg/l chỉ đáp ứng nhu cầu tối thiểu cho tôm sú khi nuôi mật độ 10 đến 30 con/m2 trong khi nghề nuôi tôm thẻ hiện nay thả mật độ tối thiểu 50 con/m2 thậm chí lên đến 100, 200, 300, 400 con như khu vực miền Trung thì việc áp dụng tiêu chuẩn 4 mg/l là cực kỳ sai lầm và dễ dẫn đến thiếu hụt oxy hòa tan, đặc biệt về đêm làm khí độc ở đáy ao phát sinh nhiều (thường oxy hòa tan đáy ao thấp hơn so với oxy hòa tan trong cột nước) làm tôm nuôi dễ bị stress và nhiễm bệnh.
Bảng 1. Phản ứng của tôm ở các nồng độ oxy hòa tan khác nhau
Oxy hòa tan (mg/l) |
Phản ứng của tôm |
< 1,0 |
tôm ngạt rồi chết |
< 2,0 |
tôm không lớn |
< 3,0 |
tôm rất chậm lớn |
< 4,0 |
tôm chậm lớn |
4,0-5,0 |
tôm tăng trưởng bình thường |
5,0-7,0 |
tôm khỏe mạnh và tăng trưởng nhanh |
Bà con nuôi tôm thẻ tuyệt đối không sử dụng mức 4 mg/l như các tài liệu hoặc các chuyên gia khuyến cáo mà nên để oxy hòa tan > 5 mg/l và đặc biệt nếu có dùng men vi sinh và mật đường thì cần nâng oxy hòa tan lên tối thiểu 5,5 mg/l - nếu được thì 6 mg/l trở lên thì càng tốt - ngoài ra nếu dùng men vi sinh và mật đường thì dòng chảy cũng cực kỳ quan trọng trong ao nuôi.
Oxy hòa tan đáy ao xuống thấp thì khí độc càng dễ phát sinh - theo nghiên cứu của Giáo sư Boy thì khi lượng oxy hòa tan đáy ao xuống dưới 3mg/L sẽ xuất hiện các khí độc Nitrite và đặc biệt khí H2S cho nên bà con nên đo oxy hòa tan ở đáy ao và nên đo vào 6 giờ tối hoặc 6 giờ sáng để biết chính xác lượng oxy hòa tan thấp nhất trong ao tôm.
Các biện pháp kiểm soát và gia tăng oxy hòa tan trong ao:
1) Tăng cường lượng tảo cho ao nuôi ở mức tương đối (40 cm khi đo đĩa Sechi) vì tảo là nguồn cung cấp oxy chủ yếu cho ao.
2) Thả mật độ vừa phải (50-80 con/m2) và để mức nước vừa phải (1,2-1,3 mét) - nếu để nước sâu hơn 1,3 mét thì phải tăng cường oxy đáy.
3) Dùng cả quạt tạo oxy (quạt muỗng hoặc lông nhím) và quạt tạo dòng chảy (quạt cánh).
4) Tăng cường quạt ban đêm, chạy quạt nhiều 1 giờ trước khi cho tôm ăn.
5) Quản lý tốt thức ăn - không để dư nhiều thức ăn.
Lưu ý: tảo mới là nguồn cung cấp oxy chủ yếu cho ao mà ít tốn chi phí cho năng lượng điện trong khi dùng oxy đáy không mang lại nhiều hiệu quả vì oxy chỉ chiếm 1/5 trong không khí (không khí chứa chủ yếu là N2 và CO2) nên nếu làm oxy đáy không đúng cách thì chúng ta có thể đẩy CO2 vào nước ngày càng nhiều gây nguy hiểm cho tôm.
Tác Giả: TS NGUYỄN DUY HÒA
Nguồn: http://contom.com.vn/index.php/vi/news/Khoa-hoc-ky-thuat/Nhu-cau-oxy-hoa-tan-Mot-trong-cac-yeu-to-ky-thuat-quan-trong-nuoi-tom-841/